Pisortat aningaasaqarnerat
Immikkoortumi uani pisortat aningaasaataasa ersarissarneqarnissaat siunertarineqarpoq, tassunga ilanngullugu aningaasartuutit qanoq annertutiginersut aamma aningaasatit qanoq atorneqarnersut aningaasartuutillu qanoq aningaasalersorneqarnersut.
Pisortat suliassaqarfiat
Pisortat suliassaqarfiat tassaavoq pisortatigoortumik aqutsineq sullissinerlu aamma pisortat ingerlatseqatigiiffiutaat. Pisortatigoortumik aqutsinermi sullissinermilu pineqarput oqartussaasut sullissiveqarfiillu pingaarnertut niuerutaanngitsunik sullissisut, inuiaqatigiinni isertitanik pigisanillu nutaamik agguaasartut ataatsimullu isigalugu aningaasaqarnikkut ineriartornermik siuarsaaniartut.
Sullissinerni niuerutaanngitsuni pineqarput sullissinerit oqartussaasunit nakkutigineqartut kiisalu inunnut suliffeqarfinnullu akeqanngitsumik atugassanngortinneqartartut. Pisortat sullissinerat annerusumik akileraarutitigut akitsuutitigullu aningaasalersorneqarpoq. Pisortat sullissinerisa ilaat, assersuutigalugu meeqqerineq ilaatigut atuinermut akiliuteqartitsinikkut aningaasalersorneqarput, aningaasartuutilli affaannit ikinnerusut matussuserneqartarlutik.
Kalaallit Nunaanni pisortatigoortumik aqutsinermiipput sullissinermiillutillu suliassaqarfiit pingasut: Kommunip suliassaqarfia, Namminersorlutik Oqartussat suliassaqarfiat naalagaaffiullu suliassaqarfia. Tassunga atatillugu Kalaallit Nunaanni naalagaaffiup suliassaqarfii danskillu naalagaaffiat immikkoortinneqartarlutik.
Kalaallit Nunaanni naalagaaffiup immikkoortortaanut ilaapput suliassaqarfiit aningaasalersorlugit ingerlatat, danskit naalagaaffiata suli toqqaannartumik aqutai aningaasalersugaalu. Nunat tamalaat malittarisassiaat atuuttut malillugit Kalaallit Nunaanni eqqaaniluunniit aningaasartuutit taamaallaat ilanngunneqartarput.
Inuussutissarsiornermi pisortat annertuumik suliaqarnerat Kalaallit Nunaata immikkuullarissutigaa. Nunat tamalaat akornanni suliffeqarfiit assigiinngitsut pingasunut immikkoortiterneqarsimapput 1) pisortat allaffissornikkut sullissinikkullu suliffeqarfiutaat 2) pisortat suliffeqarfiutai suliffeqarfinnut piginneqatigiiulluni pigineqartunut assingusut 3) pisortat suliffeqarfiutaat.
Ingerlatseqatigiiffik tassaavoq allaffissornermut ilaasoq. Ingerlatseqatigiiffimmi aningaasartuutit akiginiaanerni imaluunniit sullissinermi isertitat ingerlatsinermut aningaasartuutinut sanilliullugit 50 procentiussapput anginerussallutilluunniit. Suliffeqarfiup ingerlanneqarnerani aningaasartuutit pisortat aningaasaqarnerannut ilanngunneqartarput, sulisut aningaasarsiaanut aamma tunisassiornermi aningaasartuutinut. Suliffeqarfiup aningaasat isertitaat pisortat aningaasaqarnerannut tunisatut imaluunnit sullissinermi iluanaarutitut nalunaarsorneqartarput. Suliffeqarfinnut taamaattunut makku assersuutigineqarsinnaapput: KANUKOKA, Asiaq/Misissueqqaarnerit aamma KNR (Kalaallit Nunaata Radioa).
Pisortat ingerlatseqatigiiffiutaannut immikkoortoq tassaapput ingerlatseqatigiiffiit pisortanit nakkutigineqartut aamma/imaluunniit pigineqartut aammalu niuernikkut atugassarititat malillugit suliaqartut. Matumani immikkoortinneqarput:
· Suliffeqarfiit ingerlatseqatigiiffinnut assingusut pisortanit pigineqartut kiisalu
· Ingerlatseqatigiiffiit pisortanit pigineqartut
Ingerlatseqatigiiffiit pisortanit pigineqartut aamma/imaluunniit nakkutigineqarput aktiatinik amerlanerpaanik piginnittuunikkut. Ingerlatseqatigiiffiit taamaattut inatsisitigut namminersortutut aaqqissugaapput (nalinginnaasumik aktianik piginneqatigiiffittut).
Ingerlatseqatigiiffiit pisortanit pigineqartut assersuutigalugu Royal Greenland A/S, KNI Pilersuisoq A/S aamma TELE Greenland A/S.
Titartagaq 1. 2011-mi pisortat ingerlataqarfii immikkoortunngorlugit
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik
Pisortat aningaasartuutaat
Pisortat aningaasartuutaasa katitigaanerat assigiinngitsutigut ersersinneqarsinnaavoq:
Aningaasartuutit naliisa agguataarnerisa takutippaat 1986-mili pisortat atuinerat aningaasartuutini tamarmiusuni annertusiartuinnarsimasoq. Pisortat atuinerat annertunerusumik tassaavoq sulisunut akissarsiat kiisalu tunisassiornermut atatillugu nioqqutissanik pisiortorneq.
2011-mi pisortat atuinerat pisortat aningaasartuutaasa 72 procenti sinnilaarpaat. Aningaasartuutinik immikkoorsitsinerit ingerlaavartut pensionisialinnut, suliffissaaleqisut ullormusiaannut assigisaannullu, ukioq taanna aningaasartuutit tamarmiusut 21 pct.-eraat.
Pigisanut aningaasartuutit, ilaatigut atuarfinnik, napparsimavinnik aqqusinernullu, 2011-mi aningaasartuutini tamarmiusuni 6 pct.-iupput.
Titartagaq 2. Pisortanut, sullissinernut aamma pisortat pigisaannut aningaasartuutit BNP-mut sanilliullugu procentinngorlugit
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik
Titartagaq 3. Pisortat aningaasartuutaat aningaasat nalinganut agguataarlugit
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik
Atuuffinnut agguataarinermi pisortat aningaasartuutaat siunertat malillugit agguataarneqarnerat ersersinneqarpoq. 2011-mi suliassaqarfinni annertuuni pingasuusuni aningaasartuutit 62 procentii ilinniartitsinermut, peqqinnissaqarfimmut isumaginninnermilu illersuinermut atorneqarput. Suliassaqarfiit taakkua inuiaqatigiinni atugarissaartuni nutaaliaasuni amerlanertigut pingaarnerusumik ikiorsiissutitut isigineqartarput.
Allanut ingerlatsinermut aningaasanullu aningaasartuutit suliassaqarfinnut agguataarneri Titartagaq 4-mi takuneqarsinnaapput.
Titartagaq 4. 2011-mi ingerlatsinermut anigaasanullu aningaasartuutit atuuffiinut agguataarneri